Het Multi-project van Immobel en partner betreft de renovatie van de voormalige Philipstoren, een gebouw dat oorspronkelijk uitsluitend kantoorruimte bood. Het nieuwe programma is ambitieus en heeft grote toegevoegde waarde voor het publiek en de gebruikers. Het voldoet aan de talrijke vereisten van een duurzaam renovatieproject op het gebied van circulariteit, hergebruik en mobiliteit. Christine Conix van het architectenbureau CONIX RDBM Architects, licht de uitdagingen toe.
Wat zijn de grote pijlers van dit project?
Met de transformatie van deze modernistische toren willen we een kantoorgebouw met een enkelvoudige bestemming omvormen tot een programma met toegevoegde waarde voor het publiek. Het zal de voetgangerszone een grotere dynamiek geven, en de openbare ruimtes in de omgeving met elkaar verbinden. We gaan van een imposante zwarte doos naar een uitnodigend, transparant geheel. Dit modernistische gebouw werd destijds ontworpen als onderdeel van het Manhattanproject. Doordat het geen rekening hield met de bestaande bebouwing en de omwonenden, veroorzaakte het een scheur in het stedenbouwkundige weefsel.
Toen mijn partners, Jorden Goossenaerts en Frederik Jacobs, en ikzelf ons op het project stortten, richtten we onze focus op het herstel van dat weefsel. We schonken veel aandacht aan circulariteit en aan het transformatiepotentieel van het gebouw. We willen een stadsproject realiseren met heel hoge prestaties. Voor een maatschappelijk relevante aanpak en om in te spelen op de urgentie van deze stedelijke uitdaging stelden we een team samen dat dit emblematische project vanuit verschillende invalshoeken kan benaderen. De voornaamste pijlers zijn transparante dialoog, architectonisch en stedelijk ontwerp, mobiliteit, onderzoek rond duurzaamheid (met name BREEAM) en ten slotte onderzoek naar optimaal hergebruik van de materialen.
Welke uitdagingen heeft u in de ontwerpfase moeten overwinnen?
In het geval van hergebruik moet je nadenken over beschikbaarheid en bruikbaarheid van materialen. Hergebruik is gekoppeld aan de tijd. Dat vraagt een totaal nieuwe manier van denken van de ontwerper: hij moet zoeken naar ontwerpmogelijkheden op basis van beslissingen uit het verleden. Zo wordt de blauwe steen van de huidige gevel gebruikt voor de heropbouw van de gevel aan de Lakensestraat en krijgen 1.300 strekkende meter bestaande aluminium structuren van het gebouw een tweede leven in de balustrades en de armaturen van het atrium.
Hoe hebben deze beperkingen de materiaalkeuze bepaald?
Bij het ontwerp stond het streven naar meer openheid centraal. We kozen bewust voor een beperkt palet van materialen om een strak geheel zonder tierlantijntjes te creëren. Voor de gevel gingen we voor mat, gestructureerd aluminium om meer diepte en reliëf te scheppen. We streven ook naar veel licht. Door veel glas te gebruiken, verzekeren we een maximale inval van natuurlijk licht en absorbeert het gebouw als het ware zijn omgeving in plaats van een spiegeldoos te zijn. Multi moet de aandacht trekken door zijn eenvoud.
Wat waren de uitdagingen in termen van circulaire economie?
Naast de sanering wil het Multi-project de toon zetten op het gebied van hergebruik van materialen voor kantoorgebouwen. Alleen al door het feit dat het gebouw niet wordt afgebroken, kunnen we 89 % van de op de site bestaande materialen behouden. En minstens 2 % van de hergebruikte materialen is afkomstig van urban mining, d.w.z. van andere werven. Dat lijkt misschien weinig, maar in werkelijkheid betekent het een enorme uitdaging voor een project van deze omvang. Meer zelfs, voor zover wij weten, is dat het hoogste percentage ooit in Brussel.
Om de duurzaamheidsambities van het project extra in de verf te zetten, streven we naar een BREEAM Excellent-certificering. Zo zijn we zeker dat duurzaamheid in al haar aspecten aan bod komt en dit vanaf het prille begin van het ontwerp tot het gebruik van het gebouw. Multi is een van de laureaten van Be.Exemplary 2017, wat ervoor zorgt dat ons project van dichtbij wordt gevolgd, en de betrokkenheid van de partners garandeert.
Hoe zal het project bijdragen tot de levenskwaliteit in het stadscentrum?
Met Multi wordt dit centrale stadsdeel met zijn grote boulevards op een kwalitatieve manier uitgebouwd. Wat vandaag een versperring is, zal morgen verbindend werken. Met zijn grote glaspartijen en publiek toegankelijke stadstuin, zal de sokkel van het gebouw een sterke schakel vormen tussen de omliggende wijken en de voetgangerszone. Het voetpad wordt groter, de in- en uitrit van de parking verdwijnt, er zal geen bus meer rijden en er komt een nieuw plein aan de kant van de Lakensestraat. In dat verband werken we nauw samen met de stad en met de teams van de Bouwmeester Maître Architecte (BMA). De ruimte aan de kant van de Anspachlaan is opgevat als een openbare binnenruimte. Door de sfeer, de materialen en de functies van buiten naar binnen door te trekken, willen we een stedelijk interieur creëren en de grenzen tussen ‘binnen’ en ‘buiten’ doen vervagen. Er komt een groot atrium, dat een visuele en ruimtelijke link vormt tussen de voetgangerszone en het nieuwe openbare platform boven de sokkel.
